الیوت آبرامز؛ آمده است که ایران را آزار دهد!

به گزارش لنجان بلاگ، روزنامه شرق: سه ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و دو ماه به موعد لغو تحریم های انتخاباتی ایران، هر اتفاقی در میان این دو کشور بیفتد محل توجه رسانه ها و ناظران می شود تا از میان آن نشانه ای برای رصد فرایند اتفاقات و شاید تحولات پشت پرده بیابند.

الیوت آبرامز؛ آمده است که ایران را آزار دهد!

استعفا یا برکناری ناگهانی برایان هوک از مسئولیت مدیریت برنامه های وزارت خارجه ایالات متحده علیه ایران، هم زمان با این دو مناسبت زمانی باعث شد بسیاری به این برداشت برسند که دوران سیاست اصلی ایالات متحده در قبال ایران یا همان فشار حداکثری به سرانجام رسیده و حالا هم زمان با مسئولش، خود سیاست هم بناست کنار رود تا دولت ترامپ وارد مذاکره با ایران شود و مسئله تحریم ها و برنامه هسته ای ایران و دیگر موضوعات اختلافی حل شوند و هر که به خانه خود رود. برخی حتی زمزمه های مربوط به گشایش اقتصادی از سوی دولت ایران را به همین دلیل می دیدند.

این تحلیل ها، البته با نادیده دریافت دیگر علائم و نشانه ها از روابط ایران و آمریکا و نگاه نادرست به صحنه سیاست داخلی ایران و آمریکا مطرح می شد اما اولین نکته ای که برای بررسی این معنا و به طورکلی معنای این تغییر در ساختار سیاست خارجی آمریکا به کار می آید، بررسی جانشین اوست. چنان که نشستن جان بولتون به جای اچ آر مک مستر و بعد قراردریافت رابرت اوبرین به جای بولتون در جایگاه مشاور امنیت ملی، به کار تحلیل رویکرد دولت ترامپ می آمد، اکنون برای بررسی این تغییر جدید نیز شاید بهتر باشد به جای نگاه به برکناری هوک در خلأ، جابه جایی او با آبرامز بررسی شود.

الیوت آبرامز کیست؟

الیوت آبرامز، حقوق دان و دیپلمات نئوکان 72ساله آمریکایی، از زمان رونالد ریگان، از نیروهای سیاست خارجی جمهوری خواهان بوده است. او را شاید بتوان از لحاظ سابقه و مواضع سیاسی با جان بولتون، دیگر مسافر نیمه راه قطار ترامپ مقایسه کرد؛ بولتونی که در کتاب اخیرش و در میانه نقدها مکرر از ترامپ و برخی اعضای تیم او، آبرامز را دوستی قدیمی توصیف می کند. آبرامز مانند بولتون در دولت جورج دبلیو بوش از حامیان جنگ عراق بود. او در دولت رونالد ریگان و در دهه 80 میلادی معاون وزیر خارجه، مدتی در جایگاه معاونت حقوق بشر و بعد در معاونت روابط قاره آمریکا بود. آبرامز در پست حقوق بشری اش مورد انتقاد گروه های حامی حقوق بشر و نیز گروه های مذهبی بود.

دوران کاری او در زمینه کشورهای آمریکای جنوبی نیز با نقدهای مشابه همراه بود. تعاملات او با رهبرانی در آمریکای جنوبی که به دیکتاتوری و کشتار متهم بودند، از جمله مسائلی بود که نقدها را برمی انگیخت و البته در همین عرصه هم بود که داستان پرحاشیه ایران- کنترا رخ داد و کار او را به دادگاه کشاند. بعد از حکم دادگاه، عفو توسط جورج اچ دبلیو بوش، او در دولت بوش پسر دستیار ویژه رئیس جمهور در زمینه دموکراسی، حقوق بشر و عملیات بین المللی در شورای امنیت ملی شد و سپس سمت مدیر ارشد شورای امنیت ملی در خاور نزدیک و آفریقای شاقتصادی را نیز در اختیار گرفت.

این انتصاب همان زمان هم با نقدهای روبرو شد که سوابق آبرامز را نشانه رفته بود. او در همان زمان با موضوع ونزوئلا هم درگیر شد و گفته شد کودتای سال 2002 علیه هوگو چاوز، رئیس جمهور وقت ونزوئلا با حمایت او اجرا شده است. در دولت دوم بوش، آبرامز در جایگاه معاون مشاور امنیت ملی در راهبرد دموکراسی بین المللی قرار گرفت و از همراهان کاندولیزا رایس، معاون وقت وزیر خارجه، در تعاملاتش در زمینه خاورمیانه بود.

ایران- کنترا- مک فارلین، رسوایی چندجانبه

ماجرای مک فارلین در ایران از ماجراهای مشهور تاریخ سیاست است. از زاویه دید ایرانی، آن داستان به تعامل نیروهای سیاسی ایرانی با مذاکره کنندگان از سوی طرف آمریکایی و در صدر آنها، رابرت مک فارلین، دیپلمات و مشاور اسبق امنیت ملی مربوط بود و نقش مقامات ایران. هما ن طورکه در ایران این ماجرا جنجالی جدی به پا کرد، در طرف آمریکایی اما دولت از چند زاویه از خطوط قرمز عبور کرده بود. از طرفی، در این فرایند دولت رونالد ریگان به سراغ فروش و تحویل تسلیحات به ایران رفته بود که طبق قوانین آن زمان و نیز این زمان ایالات متحده، خلاف قوانین و برخی منافع آمریکا بود.

از طرف دیگر بنا بود سوی دیگر این توافق و نتیجه تعامل با ایران، به کار تأمین بودجه کنتراها، مخالفان راست گرای دولت سوسیالیست وقت نیکاراگوئه بیاید. حمایت از شورشیان مخالف یک دولت سوسیالیست در قاره آمریکا، البته در راستای رویکرد دولت وقت آمریکا بود اما کنگره آمریکا با تصویب قوانینی ادامه حمایت از این گروه را ممنوع کرده بود و از این جهت اقدام دولت از این زاویه نیز برخلاف تعهدات دولت بود. رسوایی معروف به ایران- کنترا در آن زمان با الهام از رسوایی بزرگ واترگیت که از عوامل سقوط دولت ریچارد نیکسون، دیگر رئیس جمهور جمهوری خواه بود، به نام ایران گیت نیز مشهور شد. رونالد ریگان در سخنرانی های تلویزیونی در این زمینه نهایتا مسئولیت اقدامات اجرا شده شامل اقداماتی را که به گفته او بدون اطلاع وی پیگیری شده بود، پذیرفت و از مردم عذرخواهی کرد.

گرفتارشدن آبرامز در این پرونده اما به نقش او در تلاش ها برای مدیریت ضربه سیاسی واردشده مربوط بود. او در تحقیقات کنگره و در جلسه استماع در این زمینه چندین بار اطلاع از هر گونه تلاش برای تجهیز کنتراها در نیکاراگوئه را انکار کرد اما بعدها تحقیقات در این زمینه نشان داد او از تعاملات با ایران و نیکاراگوئه در این زمینه و تلاش های اولیور نورس، از نیروهای شورای امنیت ملی آمریکا در این زمینه آگاه بوده است. بابت این دروغ گویی به کنگره و خودداری از همکاری، آبرامز محکوم شد.

حکم او البته جریمه اندک 50 دلار، آزادی مشروط به مدت دو سال و صد ساعت خدمات اجتماعی بود، اما صرف نظر از شدت این حکم، صرف این محکومیت به نقطه ای مهم و کلیدی در کارنامه او تبدیل شد که هم نقش او در رسوایی ایران گیت را برجسته می کرد و هم عدم همکاری او با نهادهای ناظر را. آبرامز البته کمی بعد از صدور این حکم، از سوی رئیس جمهور بعدی جمهوری خواه، یعنی جورج بوش شماره 41، عفو ریاست جمهوری دریافت کرد اما برجستگی این نقطه در کارنامه او باعث شد انتصاب او به سمت جدید در زمینه ایران از سوی بسیاری از رسانه های آمریکا با تیتر انتصاب محکوم ماجرای ایران- کنترا گزارش شود.

منتقد ترامپ به کابینه اش می پیوندد

آبرامز پیش از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 از جمله منتقدان او بود و پیش بینی شکست سنگین او را می کرد. این مسئله البته برای شخص رئیس جمهور مهم شد؛ تا جایی که در سال اول دولت ترامپ و زمانی که رکس تیلرسون، وزیر خارجه وقت آمریکا او را برای سمت معاونت در نظر گرفت، ترامپ با وجود حمایت هایی که در حلقه مشاورانش از او می شد، با انتصاب او مخالفت کرد. دو سال بعد اما وزیر خارجه بعدی، مایک پمپئو که اکنون هم این سمت را در اختیار دارد، آبرامز را به عنوان کننده ویژه در امور ونزوئلا انتخاب کرد؛ یعنی عملا همتای برایان هوک در زمینه ونزوئلا. این انتصاب البته مانند انتصاب او در دولت بوش با زنده شدن بحث سوابق آبرامز همراه بود و انتقادهایی را به همراه داشت.

معروف ترین این منتقدان، ایلهان عمر، کننده جوان دموکرات مجلس کنندگان بود که در جلسه استماع صراحتا به سوابق منفی حقوق بشری او در تعامل با نیروهای سیاسی و شورشی در آمریکای جنوبی و نیز سابقه او در دروغ گویی به کنگره که باعث حکم دادگاه علیه او شده بود، اشاره کرد و او را گزینه نامناسبی در این زمینه خواند. این مسئله به خصوص از این لحاظ اهمیت داشت که پرونده های مورد انتقاد او در آمریکای جنوبی در تقابل با دولت های سوسیالیست بود و حالا نیز او برای مقابله با دولت سوسیالیست نیکلاس مادورو منصوب می شد، یعنی برای همان مأموریتی که پیش تر به آن شکل مدیریت شده بود.

آبرامز در ونزوئلا، همانند هوک در ایران

انتصاب آبرامز به مسئولیت مدیریت سیاست آمریکا در قبال ونزوئلا البته با کارنامه موفقی همراه نشد تا حدی که مرور کارنامه او و کارنامه برایان هوک در قبال ایران، خلاصه مشابهی به دست می دهد. دولت آمریکا در سال های صدارت ترامپ با ابزار تحریم به ونزوئلا نیز فشار آورد، البته با این تفاوت که در زمینه ونزوئلا، یک چهره سیاسی برجسته از درون ساختار حکومتی ونزوئلا، یعنی خوان گوایدو، رئیس مجلس این کشور نیز به عنوان گزینه مطلوب ایالات متحده و متحدانش برجسته شد و تعامل با او پی گرفته شد اما در نهایت دولت نیکلاس مادورو بر جای خود ماند. در واقع همین هفته گذشته بود که در جلسه استماع کمیته روابط خارجی سنا در زمینه ونزوئلا، از میت رامنی جمهوری خواه تا کریس مرفی دموکرات آبرامز را بابت سیاست های واشنگتن در قبال کاراکاس و ناکامی های آن به باد انتقاد دریافتد.

آبرامز البته در آن جلسه در پاسخ به انتقادها گفت سیاست دولت ترامپ در این زمینه همچنان ادامه پیدا می کند و او امیدوار است نیکلاس مادورو در نهایت زیر فشارها سقوط کند. روایت آبرامز در این جلسه و انتقادهای مطرح شده از او به نحوی بود که می شد گفت تفاوت عمده آبرامز و هوک در این زمینه این شد که فرصت هوک به سرانجام رسید اما آبرامز علاوه بر ادامه کارش در زمینه کاراکاس، حالا مسئول پیگیری سیاست دولتش در قبال تهران نیز شده است.

آبرامز البته در مدیریت سیاست ونزوئلایی دولت آمریکا نیز با ایران برخورد داشت. ماجرای نفتکش هایی که از ایران به ونزوئلا رفتند، در دوران او به مسئله ای برجسته در سیاست خارجی آمریکا تبدیل شد و البته وقتی علی رغم همه حملات لفظی و تهدیدات، ماجرا طبق خواست تهران و کاراکاس پیش رفت، همین سروصداهای رسانه ای واشنگتن باعث شد ماجرا به یک پیروزی رسانه ای بزرگ برای دو دشمن ایالات متحده تبدیل شود.

آبرامز برای تعامل انتخاباتی آمده است؟

با مرور این روندها، حالا به سؤال اصلی می رسیم. آیا آن طور که برخی، خوش بینانه یا بدبینانه تصور می کردند آبرامز برای توقف فشار حداکثری و تعامل با ایران برای امتیازگیری در آستانه انتخابات آمده است؟ همه نشانه ها حاکی از یک پاسخ منفی قاطع به این سؤال است. در واقع اگر بنا باشد رفتن هوک و آمدن آبرامز معنایی از زاویه راهبرد آمریکا در قبال تهران داشته باشد، آن معنا تنها ممکن است تشدید فشارها و به کارگیری ابزارهای جدی تر علیه ایران باشد، نظر به اینکه آبرامز، سابقه ای بسیار قاطع تر از هوک در این زمینه ها دارد و در دوران کاری خودش نشان داده، کم وبیش همانند بولتون، کمتر ابزاری را در جعبه ابزار بین المللی ایالات متحده، آن سوی خط قرمز می داند. در واقع، تعامل ایران- کنترا با نقش آفرینی او نیز نه از زاویه تمایل به تعامل با ایران بلکه بیشتر از این زاویه قابل تحلیل است که در تمرکز برای مقابله با شوروی سابق و دولت چپ گرای نیکاراگوئه، نئوکان هایی مثل او حاضر بودند حتی با پای گذاشتن روی چند قانون مصوب کنگره با دشمن تعامل کنند.

حتی سیگنال های دولت ترامپ نیز نشان می دهد موضوع نرم شدن با ایران نیست. او در سخنرانی های انتخاباتی اش وعده داده است که در صورت پیروزی در انتخابات و در دولت دومش، با ایران توافق خواهد کرد. این از طرفی به معنای تلاش برای برجسته کردن دوباره مسئله ایران در انتخابات است و از سوی دیگر می تواند از این حکایت داشته باشد که ایران در برنامه انتخاباتی ترامپ در ستون وعده ها واقع شده است و نه در بخش برنامه های پیش از انتخابات.

این مسئله البته به نظر بدیهی نیز می رسد، چراکه در فضای سیاسی عادی نیز تصمیمات سیاست خارجی دولت آمریکا، جز وقتی جنگی در کار باشد، در فهرست اولویت های رأی دهندگان آمریکایی جایگاه بالایی نداشته است، تا چه رسد به شرایطی که شیوع ویروس کرونا، جدال های مدنی حقوق اقلیت های نژادی و چالش های جدی بین هویت دو حزب اصلی آمریکا، جای چندانی برای مسائلی مثل برجام در ذهن رأی دهنده آمریکایی باقی نگذاشته است. تعامل فوری و فوتی و چندماهه با ایران به شکلی که از نگاه برخی به کار امتیازگیری انتخاباتی بیاید، تلاشی با ریسک و موانع جدی خواهد بود، برای پروژه ای که در صورت شکست، پاس گلی خوب به رقیب شکل می دهد و در صورت موفقیت نیز، چندان توجه رأی دهندگان بالقوه ترامپ را جلب نخواهد کرد.

منبع: برترین ها
انتشار: 27 مهر 1399 بروزرسانی: 27 مهر 1399 گردآورنده: lenjanblog.ir شناسه مطلب: 564

به "الیوت آبرامز؛ آمده است که ایران را آزار دهد!" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "الیوت آبرامز؛ آمده است که ایران را آزار دهد!"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید