چرا خودرو در مقابل کاهش قیمت مقاومت نشان می دهد؟ - لنجان بلاگ

حسن کریمی سنجری، کارشناس و صاحب نظر صنعت خودرو معتقد است اقتصاد ایران در حال حاضر با دوگانه های متعدد و پیچیده ای روبرو است. در حالی که از یک سو درآمدهای کشور به شدت کاهش یافته، از دیگر سو اما هزینه های دولت و نهادهای شبه دولتی متناسب با شرایط انقباضی کشور کاهش پیدا نکرده است. از طرف دیگر در حالی که حجم نقدینگی به شدت افزایش یافته اما رکود عمومی حاکم بر اقتصاد کشور باعث شده ظرفیت جذب این نقدینگی در حوزه های مولد مثل تولید و ساختمان به حداقل ممکن برسد و نهایتا به رغم آنکه قدرت تقاضا بدلیل اوضاع بد اقتصادی بشدت افت کرده اما بدلیل پیش بینی افزایش تورم، نوعی تقاضا بنام پیش خرید بویژه برای کالاهایی که ماهیت دارایی ثابت دارند افزایش یافته است.

به اعتقاد سنجری طبیعتا این دوگانه ها باعث شده که در زمان های مختلف و بسته به میزان اثرپذیری بیشتر یک بازار از هر یک از آنها، قیمت در آن بخش از بازار افزایشی یا کاهشی شود.

این کارشناس خودرو در گفت وگو با خبرنگاران زندگی، گفت: افت قدرت خرید مردم از یک طرف و هراس از افزایش آینده قیمت ها ناشی از تورم از طرف دیگر باعث می شود مردم با هر میزان نقدینگی، متقاضی کالاهایی از جنس دارایی ثابت باشند، به ویژه آن دسته از کالاهایی که از امکان نقدشوندگی سریعتری برخوردارند.

او ادامه داد: به علاوه در حال حاضر دولت با کسری بودجه روبرو است که برای جبران آن معمولا 3 راه بیشتر پیشرو دولت ها نیست. نخست آنکه کسری بودجه از طریق کاهش هزینه ها جبران شود؛ دوم آنکه از طریق صندوق توسعه ملی به جبران کسری بودجه اقدام کرده به گونه ای که پس انداز خود را صرف امور جاری کشور کند و نهایتا اقدام سوم می تواند چاپ اسکناس باشد که البته بدترین انتخاب است.

البته این کارشناس خودرو معتقد است راه دیگری نیز وجود دارد؛ به گفته او این راه حل که از همه روش ها معقول تر است حذف بخشی از یارانه هاست که در مورد بنزین رخ داد، ولی از آنجاییکه روش اعمال این گزینه چندان منطقی نبود لاجرم دولت مجبور شد برای بازگرداندن آرامش به جامعه درآمدهای حاصل از حذف یارانه بنزین را مجددا در قالب یارانه دیگری تحت عنوان یارانه معیشت به مردم بازگرداند و عملا جبران کسری بودجه دولت از این طریق منجر به توفیق نشد.

به اعتقاد سنجری، معمولا روش های انتخابی دولت ها در جمهوری اسلامی برای جبران کسری بودجه روش هایی تورم زاست و وقتی شرایط رکودی کشور را در مقابل اتخاذ چنین روش های تورم زایی قرار می دهیم با نوعی پارادوکس اقتصادی روبرو ایم که برخی نام آن را بیماری هلندی اقتصاد می نهند. او معتقد است به هر حال تورم ایجاد شده ناشی از اقدام دولت در جبران کسری بودجه بلافاصله به سطح بازارهای خرده فروشی منتقل و قیمت ها را افزایشی می کند.

به باور این کارشناس خودرو، در حال حاضر طلا و ارز به دلیل گذراندن دوره افزایش مقطعی و فصلی خود ناشی از جذب تورم از یک سو و ابزارهای کنترلی دولت در محدودسازی خرید و فروش به ویژه در ارز ، جذابیت خود را برای جذب نقدینگی های سرگردان لااقل در کوتاه مدت از دست داده است و فعلا طرف تقاضا تمایلی برای ورود به این حوزه را ندارد. ضمن آنکه ابزار کنترل دولت در این حوزه ها نسبتا قوی و ناشناخته است که این موضوع ریسک تقاضا در این بازار را افزایش داده.

او در ادامه اضافه نمود: حوزه مسکن نیز به دو دلیل سرمایه بر بودن (گرانی مسکن در مقابل سایر گزینه ها) و خاصیت نقدشوندگی ضعیف آن تنها می تواند بخش کوچکی از نقدینگی طرف تقاضا را جذب کند. به ویژه آنکه تورم مسکن (بیش از تورم عمومی کشور) تقریبا دوره های مشخصی دارد که تا رسیدن دوره جدید تورم در این حوزه زمان زیادی مانده است.

به اعتقاد سنجری اما خودرو به دلیل ویژگی های خاصی که متناسب با شرایط امروز اقتصاد کشور است از مقبولیت بیشتری برای طرف تقاضا برخوردار است. او در ادامه اظهار کرد: خودرو نوعی دارایی ثابت است که علاوه بر استفاده شخصی به دلیل تورم عمومی کشور همواره پیش بینی افزایش قیمت آن وجود دارد. از طرفی خودرو از خاصیت نقدشوندگی بالایی برخوردار است بنابراین هر وقت مالک آن اراده کند به راحتی می تواند نسبت به فروش آن اقدام کند.

به گفته این کارشناس خودرو، ویژگی احتکار خودرو اگر چه در مقایسه با ارز و طلا از شرایط ضعیف تری برخوردار است اما در مقایسه با مسکن حبس نقدینگی کمتری را متوجه صاحب نقدینگی می کند. اما شاید مهمترین دلیل افزایش قیمت خودرو را بتوان در کاهش میزان عرضه جستجو کرد. تقاضای عمومی جامعه برای خرید خودرو بیش از یک و نیم میلیون دستگاه در سال است این در حالی است که توان تولید شرکت های خودروساز بشدت کاهش یافته و پیش بینی نمی شود که تولید امسال حتی به یک میلیون دستگاه هم برسد و از سویی واردات خودرو هم ممنوع است.

او اضافه نمود: بعلاوه شرایط بد حمل ونقل عمومی بویژه در کلان شهرها باعث شده خودرو به یک نیاز اساسی خانواده ها تبدیل شود. همه اینها باعث می شود این روزها خرید خودرو جذاب ترین دارایی ثابت برای طرف تقاضا باشد. طبیعتا این جذابیت باعث می شود جریان دلالی به این بازار گرایش بیشتری داشته باشد و به افزایش قیمت ها دامن بزند.