سونوگرافی تیروئید چیست و چگونه انجام می گردد؟ - لنجان بلاگ

خبرنگاران | سرویس سلامت - سونوگرافی تیروئید با استفاده از امواج صوتی، تصاویری از غده تیروئید که درون گردن قرار گرفته است را تهیه می نماید. در این روش از تابش یوننده استفاده نمی گردد (هر نوع تابشی که بتواند در هنگام گذر از یک ماده گازی یا جامد، یون هایی را فراوری کند) و معمولا برای ارزیابی توده ها یا گره های پیدا شده در زمان معاینات فیزیکی یا دیگر آزمایش های تصویربرداری استفاده می گردد.

در صورتی که مطالعه قسمت خاصی از این مطلب مد نظر شماست، با انتخاب عناوین ارائه شده در فهرست موضوعی زیر، به موضوع دلخواه خود برسید.

• سونوگرافی تیروئید چیست؟
• موارد استفاده از سونوگرافی تیروئید
• نحوه آماده شدن برای انجام سونوگرافی
• نحوه انجام سونوگرافی

مختصری در خصوص آناتومی غده تیروئید

غده تیروئید، یکی از 9 غدد درون ریز بدن است که در جلوی گردن قرار گرفته و شکلی شبیه به پروانه دارد. وظیفه این غده فراوری و ارسال هورمون ها به درون جریان خون است. این هورمون ها به تنظیم عملکرد های مختلفی مانند تنظیم ضربان قلب یاری می نمایند

ایجاد گره و برآمدگی در تیروئید امری شایع بوده که ممکن است بر روی سطح پوست احساس نگردد. حدود پنج تا 10 درصد از بزرگسالان در تیروئید خود، نوعی توده خواهند داشت که پزشک می تواند با معاینه، آن ها را تشخیص دهد. به این توده ها، گره های ملموس گفته می گردد. با استفاده از سونوگرافی می توان گره های غیر ملموس را شناسایی کرد. بیشتر این گره ها، خوش خیم بوده و خطری برای سلامتی فرد ندارند.

سونوگرافی تیروئید چیست؟

سونوگرافی روشی بی خطر و بدون درد است که با استفاده از امواج صوتی، تصاویری را از داخل بدن تهیه می نماید. تصویربرداری اولتراسوند، که به آن اسکن اولتراسوند یا سونوگرافی نیز گفته می گردد، شامل استفاده از یک مبدل کوچک (پروب) و ژل اولتراسوند است که به طور مستقیم بر روی پوست مالیده می گردد. امواج صوتی با فرکانس بالا از پروب و به وسیله ژل به بدن منتقل می شوند. این مبدل، امواج برگردانده شده از بدن را جمع نموده و سپس با استفاده از یک کامپیوتر، این امواج تبدیل به تصویر می شوند. در این روش، از تابش یوننده استفاده نمی گردد، بنابراین بیمار در معرض تشعشعات رادیویی قرار نمی گیرد. از آنجایی که این تصاویر در زمان واقعی گرفته می شوند، می توانند بافت ها و حرکات اندام های داخلی بدن و همچنین جریان خون را نشان دهند. سونوگرافی نوعی آزمایش پزشکی بدون احتیاج به جراحی بوده که به پزشک در تشخیص و درمان بیماری ها یاری می نماید؛ به همین دلیل، سونوگرافی تیروئید، تصاویری از غده تیروئید و بافت های مجاور گردن را تهیه می نماید.

موارد استفاده از سونوگرافی تیروئید

از سونوگرافی تیروئید معمولا در موارد زیر استفاده می گردد:

• برای مشخص این موضوع که آیا توده ایجاد شده در گردن ناشی از تیروئید یا بافت مجاور است.
• برای تجزیه و تحلیل ظاهر گره های تیروئید و مشخص خوش خیم یا بدخیم بودن آنها. در صورت احتیاج به بیوپسی، استفاده از آسپیراسیون سوزنی ظریف می تواند به افزایش دقت بیوپسی یاری کند.
• برای آنالیز گره های بیشتر در بیمارانی که در معاینه فیزیکی، یک یا چند گره داشته اند.
• برای آنالیز رشد گره تیروئید در طول زمان

از آنجایی که سونوگرافی، تصاویری واقعی یعنی تصاویری که به طور مداوم عوض می شوند را فراهم می نماید، بنابراین، می توان از آن برای راهنمایی روش هایی مانند بیوپسی نیز استفاده کرد. همچنین از سونوگرافی می توان برای راهنمایی ورود یک کاتتر یا دیگر دستگاه های تخلیه در بدن نیز استفاده کرد.

نحوه آماده شدن برای انجام سونوگرافی

برای سونوگرافی باید لباس راحت و آزاد بپوشید. ممکن است از شما خواسته گردد که جواهرات و لباس های خود را درآورده و گان جراحی بپوشید. سونوگرافی نسبت به حرکت بسیار حساس است، بنابراین فعالیت یا گریه یک کودک می تواند فرایند معاینه را طولانی تر کند.

تجهیزات سونوگرافی

اسکنر های سونوگرافی شامل یک کنسول حاوی کامپیوتر، یک صفحه نمایش ویدئویی و یک مبدل است که برای انجام اسکن از آن استفاده می گردد. این مبدل وسیله ای کوچک شبیه به یک میکروفون بوده که توسط یک سیم به اسکنر وصل شده است. این مبدل، امواج صوتی با فرکانس بالا را به درون بدن فرستاده و سپس پژواک های برگشتی از بدن را دریافت می نماید.

تصویر اولتراسوند بلافاصله بر روی صفحه نمایش ویدئویی ظاهر می گردد. این تصویر براساس دامنه، فرکانس و زمان لازم برای دریافت سیگنال اولتراسوند از بدن تشکیل می گردد. مقدار کمی ژل بر روی پوست مالیده می گردد تا امواج صوتی به وسیله آن وارد بدن شوند. سونوگرافی یک روش عالی برای آنالیز بعضی از مناطق بدن است در حالی که بعضی مناطق، به خصوص ریه های پر از هوا، برای اولتراسوند مناسب نیستند.

نحوه کار سونوگرافی

در پزشکی، از سونوگرافی برای تشخیص تغییرات ظاهری، اندازه یا محیط اندام ها، بافت ها و عروق ها یا تشخیص توده های غیر طبیعی مثل تومور ها استفاده می گردد.

در اولتراسوند، دستگاه مبدل هم امواج صوتی را به بدن فرستاده و هم آن ها را دریافت می نماید. زمانی که مبدل بر روی پوست قرار می گیرد، پالس های کوچکی از امواج صوتی با فرکانس بالا را به درون بدن می فرستد. هم زمان با برگشت این امواج از اندام های داخلی، مایعات و بافت ها، یک گیرنده حساس در مبدل، تغییرات ایجاد شده در فرکانس و جهت امواج را ضبط می نماید. این امواج بلافاصله توسط یک رایانه اندازه گیری و نمایش داده می شوند.

نحوه انجام سونوگرافی

برای انجام سونوگرافی، بیمار بر روی یک تخت دراز می کشد. برای سونوگرافی تیروئید، ممکن است یک بالش در پشت شانه ها گذاشته گردد تا محدوده اسکن بزرگتر گردد. این کار به ویژه برای بچه ها مهم است. ابتدا رادیولوژیست، ژل را بر روی بدن مالیده و سپس، مبدل را بر روی ناحیه مورد نظر قرار داده و آن را به عقب و جلو حرکت می دهد تا تصاویر مورد احتیاج دریافت شوند.

معمولا فشار ناشی از تماس مبدل با پوست باعث ایجاد درد و ناراحتی نمی گردد. با این حال اگر اسکن بر روی مناطق نازک و حساس بدن صورت بگیرد، ممکن است فرد کمی احساس درد داشته باشد. پس از اتمام سونوگرافی، ژل از روی پوست پاک خواهد شد.

تجربه سونوگرافی در حین و بعد از آن

سونوگرافی بدون درد بوده و توسط بیشتر بیماران قابل تحمل است. سونوگرافی تیروئید معمولا 30 دقیقه طول می کشد. پس از اتمام سونوگرافی، باید صبر کنید تا تصاویر آماده شوند. همچنین می توانید بلافاصله پس از سونوگرافی، فعالیت های طبیعی خود را از سر بگیرید.

تفسیر نتایج سونوگرافی

رادیولوژیست، تصاویر سونوگرافی را تجزیه و تحلیل نموده و یک گزارش برای پزشک شما خواهد فرستاد. معمولا پزشک خودتان، نتایج را برای شما تفسیر خواهد نمود. پس از سونوگرافی، بسته به نوع نتایج، ممکن است پزشک آزمایش های دیگری نیز برای شما تجویز کند.

مزایا و خطرات سونوگرافی تیروئید چیست؟

فواید

• اسکن اولتراسوند احتیاج به جراحی ندارد.
• گاهی اوقات، آزمایش اولتراسوند ممکن است به طور موقت باعث ایجاد ناراحتی گردد، اما دردناک نیست.
• استفاده از سونوگرافی آسان و در دسترس بوده و ارزان تر از دیگر روش های تصویربرداری است.
• تصویربرداری اولتراسوند بسیار ایمن بوده و از هیچ تابش یوننده ای استفاده نمی نماید.
• اسکن سونوگرافی تصاویری واضح از بافت های نرم بدن را نشان می دهد.
• با سونوگرافی می توان تصاویری واقعی ایجاد کرد. این ویژگی می تواند به روش هایی مانند بیوپسی و آسپیراسیون یاری کند.

خطرات

سونوگرافی تشخیصی در حالت استاندارد، هیچ خطری برای انسان ندارد.

محدودیت های سونوگرافی تیروئید چیست؟

اگر یک یا چند گره در داخل غده تیروئید تشخیص داده گردد، رادیولوژیست ویژگی آن ها را آنالیز خواهد نمود. بعضی از این ویژگی ها نشان خواهند داد که گره خوش خیم است و بعضی دیگر ممکن است نشان دهند که این گره نوعی تومور است. در موارد دیگر، رادیولوژیست با اطمینان کامل نمی تواند فرق بین توده های خوش خیم و بدخیم را تشخیص دهد. بدین منظور برای آنالیز بیشتر، ممکن است بیوپسی پیشنهاد گردد. در بعضی موارد ممکن است مراقبت و انجام سونوگرافی پس از چند ماه نیز کفایت کند.

با سونوگرافی نمی توان عملکرد تیروئید را مشخص کرد. یعنی نمی توان تیروئید پرکار، تیروئید کم کار یا طبیعی را تشخیص داد. برای تشخیص عملکرد تیروئید، پزشک ممکن است، آزمایش تیروئید یا تست بازجذب ید رادیواکتیو را تجویز کند.

برگرفته از: radiologyinfo.org