گزارشگر داخلی حقوق بشر ایجاد می گردد - لنجان بلاگ

به گزارش گروه اجتماعی خبرنگاران، سید حجت اله علم الهدی در ملاقات با معاون امور بین الملل و دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه، گفت: پژوهشگاه قوه قضائیه با توجه به حمایتی که از انتها نامه ها و رساله های دانشگاهی و حوزوی دارد، میتواند در مباحث حقوق بشری محور های مهم و اولویت دار را با همکاری ستاد حقوق بشر استخراج نموده و به انتها نامه ها جهت دهد.

وی تعامل با دانشگاه ها، جذب سرباز نخبگان و سایر بستر های علمی را از دیگر ظرفیت های موجود در پژوهشگاه قوه قضائیه برای همکاری و تعامل بیشتر با ستاد حقوق بشر خواند و گفت: گروه حقوق بین الملل و حقوق بشر پژوهشگاه قوه قضائیه میتواند با تعامل ستاد حقوق بشر در کارگروه های موجود در این ستاد، عضویت یافته و در یاری به ستاد حقوق بشر موثر واقع گردد.

دکتر علم الهدی با بیان اینکه در زمینه حقوق بشر احتیاج به کادرسازی، گفتمان سازی و شبکه سازی در کشور وجود دارد، گفت: پژوهشگاه قوه قضائیه به عنوان یک نهاد علمی و پژوهشی در هر سه ماموریت مزبور می تواند با ستاد حقوق بشر همکاری کند.

رئیس پژوهشگاه قوه قضائیه اضافه نمود: در ارتباط با شبکه سازی می توان با برگزاری دوره های آموزشی برای دانشجویان و حتی طلبه ها، اقدامات خوبی را انجام داد تا آن ها با مبانی حقوق بشر آشنا شده و همچنین می توان در راستای گفتمان سازی اقداماتی همچون انتشار فصلنامه و نشریه های علمی و پژوهشی را در دستور کار قرار داد.

وی اضافه نمود: رهبر معظم انقلاب اسلامی در هفته قوه قضائیه در ملاقاتی که مسئولان عالی قضایی با معظم له داشتند، فرمودند باید به تناسب وظایفی که در قانون اساسی برای قوه قضائیه تعیین شده، اقدام گردد. بر این اساس در حال حاضر بخش های مختلفی در قوه قضائیه در مباحثی مانند حقوق عامه، پیشگیری از وقوع جرم و اصلاح مجرمین اقدام می نمایند، اما باید توجه داشت که یکی از مهمترین محور ها در قانون اساسی، گسترش عدل و آزادی های مشروع است و به نظر می رسد قوه قضائیه به تناسب سایر بخش ها و موضوعات کمتر به این موضوع پرداخته است و باید ظرفیت های مردمی در این زمینه فعال گردد.

* ضرورت توجه به بحث حقوق بشر در بُعد داخلی و بیرونی

در ادامه این جلسه علی باقری کنی دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه، تعامل این ستاد با پژوهشگاه قوه قضاییه را یک ضرورت دانست و گفت: ستاد حقوق بشر باید از توانمندی و ظرفیت های پژوهشگاه قوه قضاییه استفاده کند.

این مقام مسئول در قوه قضاییه، تأکید کرد: متاسفانه بحث حقوق بشر در بعد داخلی (حقوق مردم) و بیرونی (حقوق ملت) و همچنین مباحث بین المللی در کشور ما مهجور واقع شده و صندلی واقعی خود را ندارد.

باقری کنی اضافه نمود: بر عکس تصور بسیاری افراد، معتقدیم در عرصه مباحث بین المللی فضای خوبی برای تحقق اهداف و مقاصد نظام وجود دارد، اما به آن بی توجهی می گردد.

وی گفت: به همان اندازه که اهتمام اجرایی به بحث بین الملل داده نشده، پشتوانه علمی نیز ندارد و ما در این عرصه احتیاجمند تجهیز و تنویر علمی هستیم و پژوهشگاه قوه قضاییه در این ارتباط بسیار می تواند یاری کند.

* سازمان توسعه حقوق بشر ایران ایجاد گردد

دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه یکی از عرصه های فعالیت این ستاد را مصاحبه های حقوق بشری با کشور های دیگر مطرح نمود و اضافه نمود: در گفت وهای حقوق بشری ما به دنبال تبیین نگاه نظام دینی به حقوق بشر هستیم و این مسئله احتیاجمند پشتوانه قوی علمی است. ما در مصاحبه های حقوق بشری باید بتوانیم ذهنیت خود را به طرف مقابل منتقل و ابهامات آن ها را نیز برطرف کنیم و این کار باید هدفمند باشد.

معاون امور بین الملل و دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه، برطرف ابهامات و اتهامات را یکی از عرصه های فعالیت در حوزه حقوق بشر خواند و گفت: عرصه دیگر فعالیت، تهاجم به کشور های غربی در عرصه حقوق بشر و نمایان کردن نقض حقوق بشر توسط کشور های غربی است.

وی ادامه داد: عرصه فعالیت اساسی و مبنایی تر در این حوزه که می تواند برگ برنده ما نیز باشد، ارائه دستاورد ها و هنجار های حقوق بشری نظام دینی ماست. ارائه هنجار ها و محصولات حقوق بشری، یکی از عرصه های مهم فعالیت ما می تواند باشد و در این زمینه، احتیاج به سازمان توسعه حقوق بشر ایران داریم.

* قوه قضاییه می تواند میدان دار گسترش آزادی های مشروع باشد

باقری کنی در ادامه همچنین به بحث حقوق بشر اسلامی اشاره نمود و گفت: حقوق بشر اسلامی یک مسئولیت سنگینی است که بر دوش ستاد حقوق بشر گذاشته شده و احتیاجمند ساختاربندی است. ذیل این امر موضوعات قابل توجهی وجود دارد که باید تبیین کنیم مانند بحث زنان در اسلام.

دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه اظهار کرد: بحث حقوق مسلمانان و مستضعفان نیز یکی دیگر از موضوعات جدی است که متاسفانه در این زمینه کم کار شده است. در تمام این مسائل، پژوهشگاه قوه قضاییه می تواند پشتوانه علمی ستاد حقوق بشر باشد.

باقری کنی موضوع آزادی های مشروع را از دیگر مباحث مهم خواند و اضافه نمود: در ارتباط با مبانی آزادی های مشروع، کار جدی صورت نگرفته و این مسئله باید در دستور کار قرار گیرد، زیرا معتقدیم جزء عرصه هایی است که دستگاه قضا می تواند با توجه به تکالیف قانونی و مسئولیت های خود، میدان داری کند.

وی همچنین خواهان تشکیل کارگروه مشترک بین ستاد حقوق بشر و پژوهشگاه قوه قضاییه شد و گفت: همکاری های ستاد حقوق بشر و پژوهشگاه قوه قضاییه می تواند در قالب دوره های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت انجام گردد.

* گزارشگر داخلی حقوق بشر ایجاد می گردد

باقری کنی، معاون امور بین الملل و دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه نیز تاکید نمود: ستاد حقوق بشر نباید صرفا به عرصه خارجی حقوق بشر که عرصه تهاجم و اتهام زنی به نظام است، بپردازد و باید در داخل کشور نیز نقش آفرینی کند. زیرا اگر در داخل کشور بتوانیم نقش آفرین باشیم، در خارج از کشور نیز قوی خواهیم بود.

وی در ادامه به ایجاد نهادی تحت عنوان گزارشگر داخلی حقوق بشر اشاره نمود و گفت: به دنبال تاسیس چنین نهادی هستیم تا مسائل حقوق بشری حوزه های مختلف در داخل کشور را همراه با مستندات ارائه دهند و ما نیز این گزارش ها را به مردم بدهیم.

* گزارشگران حقوق بشر را می توانیم وارد چالش کنیم

در ادامه موسوی فر، مدیر گروه حقوق بین الملل پژوهشگاه قوه قضائیه اظهار کرد: در مسائل حقوق بشری ابتدا باید به درستی آنچه مد نظر طرف مقابل است را فهم کنیم و در مرحله بعدی به موازات دفاع در برابر ادعا های غربی، تهاجم داشته باشیم و این احتیاجمند وجود افرادی است که بتوانند حقوق بشر را با عینک اسلامی ببینند و خلق ادبیات نمایند.

مدیرگروه حقوق بین الملل پژوهشگاه قوه قضائیه پیشنهاد کرد ترتیبی اتخاذ گردد که ستاد حقوق بشر برای تمام موضوعات مبتلابه خود پیوست پژوهشی داشته باشد.

وی با اشاره به بعضی مطالعات پژوهشی اجرا شده در این گروه، انجام مطالعه پژوهشی با موضوع نقش قوه قضائیه در تضمین حقوق مالی، اجتماعی و فرهنگی بچه ها کار، نگاهی به نظام حقوقی حاکم بر رفتار و عملکرد گزارشگران ویژه حقوق بشر، آنالیز قابلیت طرح دعاوی در مورد تحریم های یکجانبه و آنالیز حقوقی قرار توقیف نفتکش های ایرانی از سوی دادگاهی در آمریکا را از جمله مطالعات پژوهشی اجرا شده در این گروه مطرح نمود.

وی با اشاره به مسئله نظام حقوقی حاکم بر رفتار و عملکرد گزارشگران ویژه گفت: اگر دیپلماسی حقوق بشر را بدانیم، بدون کار سیاسی، بسیاری از گزارشگران ویژه را می توانیم وارد چالش کنیم.

* حقوق بشر اسلامی احتیاجمند برنامه و راهبرد است

خمسه، رئیس اداره قوانین و مقررات پژوهشگاه قوه قضائیه نیز در این نشست اظهار کرد: یکی از ضعف های عمده جامعه علمی و پژوهشی کشور بیگانه بودن این جامعه از فضای واقعی رشته های علمی است؛ به عنوان مثال امروز تعداد زیادی انتها نامه در دانشگاه ها تصویب و دفاع می گردد، اما این انتها نامه ها در عرصه عمل هیچ مسئله ای را حل نمی نماید.

وی پیشنهاد کرد که یک کارگروه مشترک بین ستاد حقوق بشر و پژوهشگاه قوه قضائیه تشکیل و مسائل علمی و پژوهشی ستاد به همراه مصداق های واقعی آنالیز گردد تا از این طریق بتوانیم مطالعات پژوهشی مبتنی بر واقعیت انجام دهیم.

خمسه همچنین با اشاره به تدریس محدود رشته حقوق بشر در دانشگاه ها در مقطع تحصیلات تکمیلی گفت: ستاد حقوق بشر می تواند به وسیله امضای تفاهم نامه با دانشگاه ها آن ها را به ایجاد گرایش حقوق بشر، ترغیب کند و سوق دهد.

وی با بیان اینکه در بحث حقوق بشر اسلامی احتیاجمند راهبرد و برنامه هستیم، گفت: به نظر می رسد با اطلاعات و دانش موجود از حوزه حقوق بشر اسلامی، میتوان برنامه هایی را تدارک دید و راهبرد هایی را در این حوزه دنبال کرد.

رئیس اداره قوانین و مقررات پژوهشگاه قوه قضائیه بر تدوین لایحه حقوق بشر داخلی با عناوین و محتوای بومی و اسلامی تاکید نمود و گفت: می توان با یک کار دقیق نسبت به استخراج ایرادات قوانین مختلف مانند آیین دادرسی کیفری اقدام کرد.

* الگوی علمی پاسخگویی به ادعا های حقوق بشری تدوین گردد

در بخش دیگری از این ملاقات شاطری پور، رئیس پژوهشکده حقوق جزا و جرم شناسی پژوهشگاه قوه قضائیه، حقوق بشر را یک بحث گسترده و چالش برانگیز و یکی از چالش های جدی جمهوری اسلامی ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی خواند و گفت: امروزه هجمه های حقوق بشری ارتباط تنگاتنگی با حوزه حقوق کیفری و مباحثی مانند قصاص و زندان ها دارد.

وی گفت: در گزارش های حقوق بشری مسائل عمدتا مربوط به مباحث حقوق کیفری است که از آن جمله می توان به مسئله زندان ها اشاره نمود. درست است که کشور های غربی با حیثیت جمهوری اسلامی مشکل دارند و کوشش می نمایند آسیب بزنند، اما باید توجه داشت که می توان به این هجمه ها پاسخ حقوقی داد. به عنوان مثال وقتی رئیس قوه قضائیه در زندان حاضر می گردد و با زندانیان ملاقات می نماید، می تواند همین اقدام تا حد زیادی هجمه ها را کاهش دهد.

این مقام مسئول در پژوهشگاه قوه قضائیه بر وجود یک الگوی علمی پاسخگویی به گزارش های حقوق بشری تاکید نمود و گفت: گزارش های حقوق بشری، پاسخ های حقوق کیفری دارد، اما تا الان به این موضوع آنطور که باید توجه نشده است.

وی همچنین به حوزه حقوق کیفری بین المللی اشاره نمود و اضافه نمود: در حوزه حقوق کیفری بین المللی مسائل جدی مانند مسئله میانمار و یمن داریم که نباید بی تفاوت بود، اما عمدتا و مطالبه گری جدی حقوق کیفری در این حوزه نداشته ایم.

شاطری پور با اشاره به تاکید رئیس قوه قضائیه مبنی بر ایجاد دادگاه بین المللی اسلامی گفت: تشکیل این دادگاه احتیاج به کار علمی و پژوهشی جدی دارد.

* ارائه پاسخ های علمی به گزارش های حقوق بشری با همکاری پژوهشگاه قوه قضاییه

طلابکی معاون ستاد حقوق بشر قوه قضائیه نیز در این جلسه با بیان اینکه باید فکری برای عناوین مجرمانه موجود گردد، گفت: در حال حاضر بسیاری از عناوین مجرمانه مبهم و کلی هستند و این مسئله ای است که باید با انجام کار های پژوهشی نسبت به اصلاح آن اقدام کرد.

وی همچنین پیشنهاد کرد هر گزارشی که از سوی گزارشگر ویژه یا دبیرکل سازمان ملل به ستاد حقوق بشر ارسال می گردد، یک نسخه به پژوهشگاه قوه قضائیه ارسال و متناسب به گزارش ها پاسخ های علمی احصا گردد.

وی در ادامه با اشاره به اینکه امروزه کشور های غربی به مرجعی برای رتبه بندی حقوق بشری سایر کشور ها بر اساس موضوعات مختلف تبدیل شده اند، گفت: پژوهشگاه قوه قضائیه میتواند یاری کند تا ستاد حقوق بشر ه مرجعی برای رتبه بندی در حوزه های مختلف حقوق بشر تبدیل گردد و این مسئله احتیاجمند کار پژوهشی است.

این مقام مسئول بر ضرورت تدوین مقررات حقوق بشری تاکید نمود و اضافه نمود: در این حوزه باید شاخص ها را استخراج کنیم که این مسئله احتیاجمند همکاری و یاری های پژوهشگاه قوه قضائیه است.

وی همچنین با اشاره به تشکیل کارگروه های مختلف در ستاد حقوق بشر گفت: این کارگروه ها ظرفیت خوبی برای شناسایی نیروهاست و امیدواریم با همکاری پژوهشگاه قوه قضاییه بتوانیم اقدامات پژوهشی خوبی در راستای ماموریت های مختلف کارگروه ها انجام دهیم.

طلابکی با بیان اینکه فراوری در زمینه حقوق بشر اسلامی سخت است و خلاء دارد اضافه نمود: در این زمینه باید اقدام جدی صورت گیرد و پژوهشگاه می تواند در این حوزه موثر واقع گردد.