نپتون در حال سرد شدن است! - لنجان بلاگ

به گزارش خبرنگاران، اگرچه نپتون سیاره ای بسیار دور دست در منظومه شمسی محسوب می گردد، اما این سیاره دارای جوی بسیار پایدار است و همانند زمین ما، هنگام چرخش به دور خورشید، فصول را تجربه می نماید. با این حال، یک فصل نپتون حدود 40 سال و یک سال نپتونی، 165 سال زمینی طول می کشد. از سال 2005 در نیمکره جنوبی نپتون تابستان بوده است و مایکل رومن، ستاره شناس دانشگاه لستر و همکارانش مشتاق بودند که دمای هوا پس از انقلاب تابستانی جنوبی این سیاره و چگونگی تغییرات آن را رصد نمایند.

مایکل رومن و همکارانش، داده های چندین تلسکوپ بزرگ دنیا را آنالیز کردند تا بفهمند دمای نپتون از زمان اولین مقدار گیری های نسبتاً دقیق در سال 2003 چگونه تغییر نموده است. در این تحقیق آن ها نزدیک به 100 تصویر مادون قرمز از نپتون را که در یک دوره 17 ساله گرفته شده بودند، آنالیز کردند. رومن می گوید: از آنجایی که ما نپتون را در تابستان جنوبی رصد می کنیم، اساساً انتظار داریم که دما به مرور زمان به آرامی گرم تر گردد. او می گوید: اما آنچه ما دیدیم این بود که در طی 15 سال، دما حدود 8 درجه سانتی گراد کاهش یافته است.

این مشاهدات بعلاوه یک رخداد شگفت انگیز را در نزدیکی قطب جنوبی سیاره نشان داد. بین سال های 2018 و 2020، نقطه ای در این منطقه حدود 11 درجه سانتی گراد گرم شدن را به ثبت رساند. این رخداد یک تغییر سریع غیرمنتظره محسوب می گردد، زیرا بیش از 165 سال زمینی طول می کشد تا نپتون یک مدار به دور خورشید را کامل کند. رومن می گوید: یک فصل در نپتون بیش از 40 سال طول می کشد، بنابراین ما انتظار داریم که این تغییرات بسیار تدریجی تر باشد. معین نیست چه چیزی باعث این دو تغییر متضاد در جو نپتون شده است. بعضی آن را با گرداب گرم قطبی نپتون پیوند می دهند که سال هاست شناخته شده است، اما چنین گرمایش قطبی سریعی قبلاً در این سیاره غول پیکر مشاهده نشده بود.

گرمایش مشابهی نیز پیش از این در زحل در هنگام تشکیل یک طوفان بزرگ بر فراز قطب شمال آن مشاهده شد، اما به گفته رومن، سرد شدن طولانی مدت احتمالاً پیچیده تر از این باشد. دانشمندان می گویند این می تواند مربوط به چرخه 11 ساله فعالیت خورشیدی باشد، که ممکن است بر شیمی جو سیاره تأثیر بگذارد، یا ممکن است یک فرآیند فصلی باشد که ما به طور کامل آن را درک نمی کنیم. به لطف طولانی بودن فصول نپتون، ممکن است مدتی طول بکشد تا بتوانیم بفهمیم چه چیزی باعث این تغییرات عجیب در آب و هوای آن شده است. رومن می گوید: ما حدود 17 سال تصویر داریم که تقریباً 100 عکس با کیفیت از نپتون است، و این تمام چیزی است که در حال حاضر وجود دارد. این تصاویر کمتر از نیمی از یک فصل نپتون را شامل می گردد، بنابراین ما به چندین دهه مشاهدات بیشتر احتیاج داریم تا واقعاً این دلیل این پدیده را ثابت کنیم.

در این مطالعه، دانشمندان نور فروسرخ ساطع شده از لایه ای از جو نپتون به نام استراتوسفر را آنالیز کردند. این امر به تیم تحقیقاتی اجازه داد تا تصویری از دمای نپتون و تغییرات آن در بخشی از تابستان جنوبی آن تهیه نمایند. از آنجایی که نپتون تقریباً 4.5 میلیارد کیلومتر دورتر از ما و بسیار سرد است، میانگین دمای سیاره به حدود منفی 220 درجه سانتیگراد می رسد، و همین مقدار گیری دمای آن از زمین را بسیار سخت می نماید. پروفسور لی فلچر، ستاره شناس دانشگاه لستر، می گوید: این نوع مطالعه تنها با تصاویر حساس فروسرخ از تلسکوپ های بزرگی مانند VLT که می توانند نپتون را به وضوح رصد نمایند، امکان پذیر است، و گرفتن این تصاویر تنها در 20 سال گذشته بود که برای ما امکانپذیر شد. این یافته ها در مجله Planetary Science منتشر شده است.

منبع: newscientist، sci-news

نوشته: مصطفی جرفی-خبرنگاران