غریب تر از هر غریب - لنجان بلاگ

امام حسن مجتبی (ع) یکی از تاثیرگذارترین شخصیت های تاریخ اسلام است که در روزهای طوفانی صدر اسلام به مانند بازویی توانا در خدمت دین بود؛ همچنین در زمامداری هرچند کوتاه خویش، از کیان اسلام و مسلمانان دفاع کرد. امامی که پیامبر خدا ایشان را سید جوانان اهل بهشت معرفی و از مقامش سخن ها گفتند.

بزرگی و فضیلت های امام حسن مجتبی (ع) در منابع تاریخی و کتب مسلمانان شیعه و سنی بارها و بارها ذکر شده است. یکی از القاب امام مجتبی (ع) کریم اهل بیت است. دستگیری از مستمندان، بخشش اموال خود به نیازمندان و حمایت از مردم دردمند، از ویژگی های شاخص اخلاقی ایشان بود که در زمانه خود زبانزد خاص و عام قرار گرفت، تا حدی که امروز و پس از سپری شدن 1400 سال، همچنان در رابطه با این بخشندگی ها صحبت های فراوانی می شود. طبق روایات، نوه ارشد رسول الله (ص) سه بار همه دارایی اش را در راه خدا به نیازمندان بخشید و دو بار هم نیمی از اموالش را به مستمندان داد.

اما از آنجا که تاریخ بارها و بارها شاهد جنگ نابرابر خیر و شر بوده، انسانی با فضایل اخلاقی فراوان و شخصیتی باوقار و بخشنده مانند امام حسن مجتبی (ع) که در همان دوران هم برای همه مسلمانان مظهر بردباری، متانت و حمایت از مظلومان بوده، هم عصر و هم دوره با اهریمنی به نام معاویه شده است؛ کسی که در تاریخ اسلام او را به عهدشکنی، نفاق و غصب خلافت می شناسند.

دوره کوتاه مدت خلافت آن حضرت مانند دوران خلافت پدرش امام علی (ع)، آکنده از فعالیت منافقان، خیانت کاران و جاسوسان بود که مانع از پیروزی قاطع امام (ع) شد. از طرفی معاویه به مقابله با امام حسن (ع) برخاسته بود و از سویی دیگر در پی جنگ های سه گانه امام علی (ع) و به شهادت رسیدن بیشترین یاران باوفای اهل بیت (ع) مانند مالک اشتر و محمدبن ابی بکر، اوضاع برای سپاه اسلام بسیار سخت شده بود.

مهم ترین حادثه در زندگی امام حسن علیه السلام، جریان صلح معاویه با آن حضرت است؛ شاه راهی تاریخی که بدعهدی معاویه در آن باعث و بانی به وجود آمدن بدعت هایی تلخ در بطن حکومت داری اسلامی شد. تجمل گرایی سردمداران حکومت، دوری از مردم و ایجاد شکاف طبقاتی بین اشراف و عامه جامعه و تلاش برای به حاشیه راندن خاندان پاک و مطهر پیامبر اکرم (ص) تنها چند نمونه از فجایعی بود که بدعهدی نخستین خلیفه بنی امیه آن را پایه ریزی کرد.

بررسی مقدمات، شرایط و عللی که صلح را ایجاب کرد و دقت در کیفیت وقوع صلح و مواد صلح نامه و موشکافی نتایج شیرین صلح برای جناح حق و ضربه های سهمگین آن بر جناح باطل به خوبی روشن می کند که صلح آن حضرت در حقیقت انقلاب سبزی بود که زمینه انقلاب سرخ حسینی را فراهم ساخت و این نرمش قهرمانانه در کنار آن جنبش ظلم ستیزانه، پایه ریز انقلاب علمی امام باقر (ع) و امام صادق (ع) در عصر طلایی خلاء انتقال قدرت از بنی امیه به بنی عباس گشت و به این ترتیب، اسلام ناب محمدی که در تشیع جلوه گر بود، نهال خود را آبیاری و به درخت تنومندی تبدیل کرد.

تلاش پیروز امام حسن (ع) برای به کرسی نشاندن اهداف صلح باعث شد که معاویه طرح قتل آن حضرت را پیگیری کند تا بتواند به خواسته دیرین خود یعنی تبدیل خلافت اسلامی به سلطنت موروثی، جامه عمل بپوشاند. به این ترتیب سمی مهلک تهیه کرد و آن را از طریق همسر آن حضرت به او خوراند. حضرت پس از مدتی درد و رنج، در روز 28 ماه صفر سال 50 هجری به لقاء الله شتافت. برادرش امام حسین علیه السلام، پیکر ایشان را پس از تغسیل و نماز برای دفن به سوی مسجد و روضه پیامبر برد ولی انتها بر اثر ممانعت بنی امیه در بقیع به خاک سپرد.

پی نوشت: در این نوشتار از کتاب تاریخ ابن خلدون عبدالرحمان بن محمد ابن خلدون، کتاب نفحات الأزهار سید علی میلانی و صلح امام حسن (ع) استاد شهید مرتضی مطهری استفاده شده است.